We maken allemaal wel eens een foutje. Maar dat foutje toegeven en ervan leren is weer wat anders. Zeker in je werkomgeving. Frank Deuring van de FoutenFabriek vindt dat we het toegeven van fouten moeten belonen, want dan kun je er het meest van leren. Ik sprak met hem over waarom het erkennen en toegeven van fouten zo belangrijk is. En waarom veel mensen het lastig vinden om fouten toe te geven, vooral in hun werkomgeving. 

Waarom je fouten moet toegeven

Natuurlijk maak ik fouten. Net als iedereen. Toch geef ik dat maar zelden toe. Meestal verbloem ik fouten of doe ik net alsof ik ze zo bedoeld had. Waarom is het toegeven van fouten maken zo belangrijk?

Frank: “Vaak lucht het toegeven van een fout op en je kunt een beetje steun zoeken bij andere mensen. Op het moment dat jij in een vertrouwde kring tegen vrienden of collega’s kan vertellen wat er gebeurd is, dan krijg je vaak een beetje compassie en een beetje steun. Plus je krijgt een stukje feedback en een beetje empathie van iemand. En vaak krijg je ook een nieuw perspectief erop.”

Iets wat jezelf ziet als een enorme blunder, kan een ander niet eens zijn opgevallen. Als je vertelt over je blunder, kan het ook zijn dat iemand je vertelt dat het helemaal niet gezien wordt als blunder. 

Een wijze les, want ik kan foutjes heel goed veel groter maken dan ze daadwerkelijk zijn. 

“Een stukje schaamte kan ook weggaan als je het vertelt. Vaak is het in je eigen hoofd heel groot, maar de ander is ook maar met zijn eigen problemen bezig. De manier om van schaamte af te komen is om het te delen in een vertrouwde omgeving.” 

Een slechte omgeving

Dat klinkt leuk, dat delen van fouten. Maar je moet dan wel in een veilige omgeving zitten. Een omgeving die je niet meteen afstraft op het moment dat je een klein foutje maakt. Hoe weet je of jouw werkomgeving veilig is om fouten toe te geven?

“Door te kijken hoe het eraan toegaat en het te ervaren. Dus wat gebeurt er als je een fout toegeeft? Wordt het gewaardeerd en word je beloond voor het toegeven? Zeggen mensen ‘Dankjewel dat je dit deelt. Ik vind het dapper en goed.’ Reageren mensen relaxed? Want als je meteen op je lazer krijgt, dan ga je niet nog een keer een fout delen. Daar zit het grote bezwaar in. Als mensen geen fouten delen, dan blijven mensen dezelfde fouten maken.”

Leren van fouten maken

Zelfs een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen. Maar als die ezel niet vertelt dat daar een steen ligt, dan zijn er ongetwijfeld heel veel andere ezels die zich daar ook aan gaan stoten. En dat is jammer en onnodig! Want als je over jouw fout vertelt, dan kan iedereen daarvan leren. 

“Als je jouw fout deelt en het is een goede les, dan neemt de hele organisatie die les over. Als je een fout deelt, dan geef je eigenlijk een cadeautje aan je collega’s. Want zij hoeven daardoor die fout niet nog een keer te maken.”

De 5 meest gemaakte fouten

Als je met iets nieuws begint en je googelt op dat onderwerp, dan kom je ook artikelen tegen met de titel ‘De 5 meest gemaakte fouten bij…’. Dat zijn super fijne artikelen om te lezen, want als beginner ga je sowieso fouten maken. Maar liever voorkomen dan genezen natuurlijk! Dus fijn dat mensen hun fouten delen, want daardoor hoef jij ze niet meer te maken. En dat geldt ook op de werkvloer. 

“Er zijn organisaties die geven boeken uit met alle fouten die ze gemaakt hebben, zodat mensen ervan kunnen leren. Dat vind ik briljant!”

Je kunt dus eens met je team gaan brainstormen over jullie top 5 meest gemaakte fouten en deze aan nieuwe collega’s geven. Zo worden zij behoed voor jullie fouten.

Geef fouten geen tijd

Een fout maken is in de meeste gevallen geen probleem. Zeker als je in een team werkt, is er altijd wel iemand die de fout kan oplossen. Maar als je niet weet dat je een fout maakt omdat niemand je erop wijst, dan kan de fout uitgroeien tot iets wat niet meer op te lossen is.

Frank vertelt over een van zijn eerste werkervaringen als stagiair. 

“Ik liep bij een assurantiekantoor stage. Dat was verschrikkelijk. De begeleiding was echt nihil. Ze dachten dat ik alles kon. Dus ik ging allemaal dingen doen en die deed ik niet goed. Want ik had nooit geleerd hoe het moest. Ik was toen nog niet mondig genoeg om dat aan te kaarten of te vragen wat ze van mij verwachtten. Het nadeel daarvan was dat als je in je eerste week een actie uitzette, dan kwam dat pas na 4 weken terug. Dus drie weken lang had ik al allemaal schade aangericht en toen kwam een kantelpunt waarop er elke dag wel iets op popte wat fout was. En dan kreeg ik op mijn lazer. Vervolgens gingen ze het zelf herstellen, zonder mij mee te nemen in hoe het dan wel moest.”

Dit is natuurlijk een mooi voorbeeld van hoe het niet moet. En meteen een wake-up call dat leren van fouten niet alleen om jouw fouten gaat. 

Samen leren van fouten

Het gaat ook om de fouten die anderen maken. Wees dus niet bang om iemand aan te spreken op iets wat niet helemaal goed gaat. Zeker als je weet dat het vroeg of laat nog een keer terug komt. Dit hoeft natuurlijk niet an publiek. Je kunt iemand ook 1-op-1 vertellen dat er handigere manieren zijn. Maar iemand zijn eigen graf laten graven is niet zo aardig. Je kunt zorgen voor een veilige omgeving door eerst zelf een fout toe te geven. ‘Dat deed ik eerst ook zo en toen kwam ik erachter dat het zo veel beter gaat’ klinkt veel aardiger dan ‘jij doet dit fout, hou daar eens mee op’. Frank vertelt over een open foutencultuur: een cultuur waarbij het wordt beloond als je een fout toegeeft, zodat iedereen ervan kan leren. 

“Ik heb het over fouten maken, maar fouten maken is de manier om te groeien en om te leren. Als jij jezelf wilt ontwikkelen, dan helpen die fouten jou daarbij. Als fouten worden afgestraft, dan word je tegengehouden in jouw leerpotentieel.”

Een open foutencultuur creëren

Ik kan me zo voorstellen dat er mensen zijn die dit lezen en denken: ‘Ja, da’s leuk, maar ik werk niet bij een bedrijf waar het toegeven van fouten beloond wordt’. Wat kun je dan doen?

“Wat goed helpt is klein beginnen. Stel je zit in een team met 10 mensen en er wordt slecht gereageerd op fouten, ga dan zelf het goede voorbeeld geven. Dus als jouw collega een fout maakt, toon dan waardering voor de openheid en geef een beetje aandacht aan het gevoel dat een fout maken vervelend is. Leef een beetje mee. Vertel wat je zelf hebt meegemaakt en dan merk je dat er een verbinding ontstaat en dan kun je die persoon erbij trekken. Dan heb je al twee mensen die positief reageren op fouten maken. En van twee ga je naar vier en zo verder. Dit is een hele lange adem, maar er zijn organisaties die het is gelukt.”

Hoe ga jij om met fouten en worden fouten in jouw team beloond of afgestraft? Laat het weten in de comments!


Over Frank

Frank Deuring is gefascineerd door de fouten die we maken. “Van de fouten die je maakt, leer je het meeste.” En daarom geeft hij (online) workshops en lezingen in hoe je het beste met fouten kunt omgaan in een professionele omgeving. Want fouten toegeven kan best lastig zijn! Maar met de hulp van Frank wordt het al een stuk makkelijker. Hoe zorg je voor een open foutencultuur op het werk en hoe kun je het beste omgaan met de fouten die je maakt in de tijd van de baas? Het zijn allemaal vragen waar Frank het antwoord op geeft. Wil je je al een beetje inlezen? Check dan eens zijn blog of de geheime bibliotheek!